مارتمپرينگ
مارتمپرينگ نوعي از كوئنچ است كه به صورت منقطع در حمام نمك و در دمايي بالاتر از تشكيل مارتنزيت انجام مي‌شود، بعد از قرارگيري در حمام نمك و يكنواخت شدن دماي كل قطعه، در هوا يا روغن خنك مي‌شود و اين فرآيند انجام مي‌شود آستنيت با كوئنچ كردن مرحله اي، با سرعت كافي براي جلوگيري از تشكيل فريت، پرليت يا بينيت، به مارتنزيت تبديل مي شود.
اين فرآيند به نام كوئنچ پله‌اي نيز شناخته مي‌شود. بخواهيم دقيق‌تر درباره‌ي اين فرآيند صحبت كنيم در فرآيند مارتمپرينگ ، قسمت فلزي آستنيته در حمام با دمايي درست بالاتر از دماي شروع مارتنزيت غوطه ور مي شود.
با استفاده از كوئنچ پله اي، خنك‌سازي در نقطه اي بالاتر از ناحيه تبديل مارتنزيت متوقف مي‌شود تا زمان كافي براي خنك شدن مركز تا دماي سطح ايجاد شود.
سپس قسمت فلزي از حمام خارج مي شود و در هوا تا دماي اتاق خنك مي شود تا آستنيت به مارتنزيت تبديل شود.
فرآيند مارتمپرينگ روشي است كه به وسيله آن مي توان تنش ها و كرنش هاي ايجاد شده در هنگام كوئنچ كردن يك قطعه فولادي را كنترل كرد. در فرآيند مارتمپرينگ، فولاد تا بالاتر از محدوده بحراني گرم مي‌شود تا تمام آن آستنيت شود.
مزاياي مارتمپرينگ
اين روش ريسك ترك خوردگي ناشي از تنش حرارتي و كاهش تنش پسماند و اعوجاج را كاهش مي دهد زيرا گراديان حرارتي در طول كوئنچ كردن را كاهش مي دهد و استحاله ي مارتنزيتي نسبتا يكنواخت است.
معايب مارتمپرينگ
1- سطح دماي بالاتر
2- مارتمپرينگ قطعات بزرگ دشوار است.
مراحل مارتمپرينگ
1- آستنيته كردن
2- سرد كردن در حمام نمك در دماي بالاي استحاله مارتنزيتي
3- نگهداري در حمام نمك تا دماي قطعه به يك سطح برسد
4- سرد كردن در هوا يا روغن
5- بازپخت به منظور افزايش چقرمگي.
كاربردهاي مارتمپرينگ
مارتمپرينگ ، تنش حرارتي پسماند را كاهش مي دهد و براي قطعات فولادي با هندسه پيچيده، وزن هاي متنوع و تغييرات مقطع مناسب است.
عمليات مارتمپرينگ ، مخصوصاً براي ياتاقان‌ها، چرخ دنده‌ها و شفت‌ها مناسب است، كه ساخت قطعات گران تر است و به ابعاد نزديك‌تر ساخته مي‌شوند.
از جمله فولادهايي كه تحت مارتمپرينگ قرار مي‌گيرند عبارتند از:
90Mn4 / 1.1273 / AISI 109042CrMo4 / 1.7225 / AISI 4140100Cr6 / 1.3505 / SAE 5210044SMn28 / 1.0762 / SAE 114450CrMo4 / 1.7228 / AISI 415034CrNiMo6 / 1.6511 / AISI 434043CrNiMo6 / 1.6582 / 300M, 4340M46Cr2/ 1.7006 / AISI 464041Cr4/ 1.7035 / AISI514050CrV4 / 1.8159 / AISI 615030NiCrMo2 / 1.6545 / AISI 8630NiCrMo2 / 1.6546 / AISI 8740
.